Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ομάδων: Η ιστορία του θεσμού που έκανε τον στίβο ομαδικό άθλημα

Το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ομάδων Στίβου, γνωστό για πολλά χρόνια ως Κύπελλο «Μπρούνο Ζάουλι», αποτελεί μια από τις σημαντικότερες διοργανώσεις της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας στίβου.

Φέτος η Μαδρίτη θα είναι η οικοδέσποινα χώρα για την πρώτη κατηγορία, στην οποία αγωνίζεται και η Ελλάδα με στόχο την παραμονή στην πρώτη κατηγορία και την αποφυγή των τριών τελευταίων θέσεων της κατάταξης που οδηγούν στην δεύτερη κατηγορία. Η διοργάνωση θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 26-29 Ιουνίου στο στάδιο Vallehermoso της ισπανικής πρωτεύουσας και για την Ελλάδα θα δώσουν το παρών όλα τα μεγάλα ονόματα όπως ο Μίλτος Τεντόγλου και ο Εμμανουήλ Καραλής.

Η ιστορία της διοργάνωσης

Ξεκίνησε το 1965 με την ονομασία Ευρωπαϊκό Κύπελλο στίβου, ως μια πρωτοποριακή ιδέα που στόχευε να ενισχύσει την ομαδική διάσταση στον στίβο, ένα άθλημα που παραδοσιακά αφορά στην ατομική απόδοση, με εξαίρεση μόνο τις σκυταλοδρομίες.

Η φιλοσοφία του θεσμού βασίζεται στη συλλογή βαθμών από κάθε αγώνισμα. Κάθε πλασάρισμα αποφέρει συγκεκριμένο αριθμό πόντων για την Εθνική ομάδα και νικήτρια είναι η ομάδα με τους περισσότερους βαθμούς συνολικά. Έτσι, προβάλλεται όχι μόνο η ατομική διάκριση, αλλά και η συνολική δυναμική μιας χώρας στον στίβο.

Το 2009, το Ευρωπαϊκό Κύπελλο μετονομάστηκε σε Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ομάδων στίβου, με νέο σύστημα κατηγοριών (Super League, πρώτη λίγκα, δεύτερη λίγκα, τρίτη λίγκα), διατηρώντας όμως την ίδια φιλοσοφία με 20 αγωνίσματα ανδρών και 20 αγωνίσματα γυναικών. Από το 2023 η διοργάνωση άλλαξε τις κατηγορίες σε τρεις (πρώτη, δεύτερη και τρίτη κατηγορία), με κάθε μία να έχει 16 ομάδες, ενώ τα αγωνίσματα μειώθηκαν σε 18+18 (για άνδρες και γυναίκες) συν την μεικτή σκυταλοδρομία 4Χ400μ. 

Γιατί αναφερόμαστε  στο Ευρωπαϊκό ομάδων ως «Μπρούνο Ζάουλι»;

Ο Μπρούνο Ζάουλι (1902–1963) ήταν κορυφαίος Ιταλός αθλητικός παράγοντας, επί δεκαετίες πρόεδρος της ιταλικής ομοσπονδίας και επικεφαλής της ευρωπαϊκής επιτροπής της τότε παγκόσμιας ομοσπονδίας στίβου (IAAF). Θεωρείται ο «πατέρας» της ιδέας για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πρωταθλήματος στο οποίο οι χώρες θα συναγωνίζονται σε ομαδικό, και όχι μόνο σε ατομικό επίπεδο.

Ο Ζάουλι μπορεί να έφυγε από τη ζωή λίγους μήνες πριν από την πρώτη διοργάνωση το 1965, αλλά το όνομά του έμεινε στην ιστορία μέσω του θεσμού που εμπνεύστηκε, αφού πήρε τιμητικά το όνομά του. Με το όραμά του, ο Ζάουλι ανέδειξε τον ομαδικό χαρακτήρα που μπορεί να έχει σε αγωνιστικό επίπεδο ο στίβος, προωθώντας τη συνεργασία και το πνεύμα ενότητας μεταξύ των αθλητών κάθε Εθνικής ομάδας. Πολλοί συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να αποκαλούν ανεπίσημα τη διοργάνωση «Μπρούνο Ζάουλι».

Η φήμη στην Ελλάδα και η συμβολή του σταδίου Καραϊσκάκη

Από τη δεκαετία του 1960 μέχρι τις αρχές του 2000 το στάδιο Καραϊσκάκη και το βοηθητικό του στάδιο ήταν το κέντρο του ελληνικού στίβου, με δεκάδες σωματεία, χιλιάδες παιδιά αλλά και τις Εθνικές ομάδες να προπονούνται στις εγκαταστάσεις.

Η Ελλάδα φιλοξένησε το Ευρωπαϊκό Κύπελλο «Μπρούνο Ζάουλι» πρώτη φορά το 1981 στο στάδιο Καραϊσκάκη για την -τότε- Β' κατηγορία των ανδρών, με χιλιάδες κόσμου να βλέπει τους αγώνες από τις κερκίδες. Η διοργάνωση επέστρεψε το 1999 με τη Β' κατηγορία των γυναικών, ενώ το 2006 πραγματοποιήθηκε και πάλι η Β΄κατηγορία των γυναικών στη Θεσσαλονίκη. Η τελευταία φορά που η Ελλάδα φιλοξένησε τον θεσμό ήταν το 2015 στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπου η Ελλάδα πήρε την πρόκριση από την πρώτη κατηγορία, στη Super League.

Παράλληλα, οι αγώνες μεταδίδονταν ζωντανά επί δεκαετίες από την κρατική τηλεόραση με την χαρακτηριστική φωνή του Γιάννη Διακογιάννη και τόσο η διοργάνωση όσο και το όνομά της έμειναν στη συνείδηση των φιλάθλων.