Από τους αγωνιστικούς χώρους στα έδρανα - Οι ποδοσφαιριστές που έγιναν πρόεδροι στη χώρα τους

Πολλές φορές για να υπογραμμίσουμε πως ένας ποδοσφαιριστής είναι αναγνωρίσιμος ή λαμβάνει την καθολική αποδοχή από τους φιλάθλους και μη της χώρας του, λέμε ότι θα μπορούσε να εκλεχθεί δήμαρχος, πρόεδρος ή πρωθυπουργός, όμως τι συμβαίνει όταν κάποιος το κάνει πράξη; 

Συγκεκριμένα, υπάρχουν τρείς περιπτώσεις ποδοσφαιριστών που μετά την ολοκλήρωση της καριέρας τους, αποφάσισαν να αφοσιωθούν στα κοινά και να θέσουν υποψηφιότητα για να αναλάβουν μια θέση στην κυβέρνηση της πατρίδας τους.

Αχμέντ Μπεν Μπελά (Αλγερία, 1963-1965)

Παρότι δεν θεωρείται 100% επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, ο Μπεν Μπελά έγινε ο πρώτος που αγωνίστηκε σε ποδοσφαιρική ομάδα και μετέπειτα εκλέχθηκε ως πρόεδρος της πατρίδας του, της Αλγερίας. Ο γεννημένος το 1916 πολιτικός κατατάχθηκε εθελοντικά στον γαλλικό στρατό το 1936. Ο στρατός ήταν ένας από τους λίγους δρόμους ανέλιξης για τους Αλγερινούς υπό τη γαλλική αποικιακή κυριαρχία, και η εθελοντική κατάταξη ήταν κάτι συνηθισμένο.

Κατά την διάρκεια της θητείας του Μασσαλία, αγωνίστηκε στην Ολιμπίκ Μαρσέιγ ως μέσος, κάνοντας το ντεμπούτο του και παράλληλα, την μοναδική του εμφάνιση απέναντι στον Αθλητικό Όμιλο της Αντίμτς στο Κύπελλο Γαλλίας στις 29 Απρίλιου του 1940. Οι ιθύνοντες του συλλόγου του πρόσφεραν θέση στο ρόστερ ως επαγγελματίας αλλά την απέρριψε.

Μετά την ανεξαρτησία της Αλγερίας, ο Μπεν Μπελά έγινε γρήγορα δημοφιλής. Τον Ιούνιο του 1962, αμφισβήτησε την ηγεσία του πρωθυπουργού Μπενγιουσέφ Μπενκέδα. Αυτό οδήγησε σε αρκετές συγκρούσεις μεταξύ των αντιπάλων, οι οποίες καταπνίγηκαν γρήγορα από τον ταχύτατα αυξανόμενο αριθμό υποστηρικτών του πρώην ποδοσφαιριστή. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1962, ο Μπεν Μπελά ελέγχει την Αλγερία. Εκλέχθηκε πρωθυπουργός σε μια μονομερή εκλογή στις 20 Σεπτεμβρίου, η οποία αναγνωρίστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες στις 29 Σεπτεμβρίου. Η Αλγερία έγινε το 109ο μέλος των Ηνωμένων Εθνών στις 8 Οκτωβρίου 1962.

Ως πρωθυπουργός, ο Μπεν Μπελά διευθέτησε τη νομιμοποίηση των καταλήψεων που πραγματοποιήθηκαν από Αλγερινούς εργάτες. Τον Μάρτιο του 1963, συνέταξε, μαζί με τον κύκλο των συμβούλων του, μια σειρά διαταγμάτων για την εθνικοποίηση όλων των γαιών που προηγουμένως ανήκαν σε Ευρωπαίους. 

Τζορτζ Γουεά (Λιβερία, 2018-2024)

Ο Τζορτζ Γουεά υπήρξε μια μεγάλη μορφή του ποδοσφαίρου της Αφρικής, αγωνίστηκε, μεταξύ άλλων για τις Μονακό, Παρί, Μίλαν, Τσέλσι, Μάντσεστερ Σίτι και Μαρσέιγ, ενώ κατέκτησε την «Χρυσή Μπάλα» το 1995, όντας ο πρώτος και ο μοναδικός μέχρι στιγμής ποδοσφαιριστής από την Αφρική που την κερδίζει. 

Φυσικά, ο ίδιος έγραψε ιστορία και με την φανέλα της Λιβερίας, σκοράροντας 18 γκολ σε 75 ματς, οδηγώντας την στα τελικά του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής σε δύο περιπτώσεις το 1996 και το 2002, χωρίς όμως να καταφέρνει να την στείλει στα νοκ άουτ. Παράλληλα, από πολλούς θεωρείται ο καλύτερος παίκτης που δεν έπαιξε ποτέ σε Μουντιάλ. Ο 59χρονος μετά την ολοκλήρωση της καριέρας του, το 2003 στράφηκε στα κοινά και την πολιτική.

Μετά το τέλος του Δεύτερου Εμφυλίου Πολέμου της Λιβερίας, ο Γουεά ανακοίνωσε την πρόθεσή του να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία της χώρας στις εκλογές του 2005, ιδρύοντας το Κογκρέσο για τη Δημοκρατική Αλλαγή για να στηρίξει την υποψηφιότητά του. Παρόλο που ο άλλοτε ποδοσφαιριστής ήταν δημοφιλής στη Λιβερία, οι αντίπαλοί του επισήμαναν την έλλειψη εκπαίδευσης ως μειονέκτημα για την ικανότητά του να ηγηθεί της χώρας, σε αντίθεση με την αντίπαλό του, Έλεν Τζόνσον Σέρλιφ, η οποία είχε σπουδάσει στο Χάρβαρντ.

Ο Γουεά συγκέντρωσε την πλειοψηφία των ψήφων στον πρώτο γύρο των εκλογών στις 11 Οκτωβρίου, λαμβάνοντας το 28,3% των ψήφων. Αυτό τον καθιστούσε επιλέξιμο για να συμμετάσχει στον δεύτερο γύρο των εκλογών ενάντια στη Σέρλιφ, η οποία είχε καταλάβει τη δεύτερη θέση. Ωστόσο, έχασε τον δεύτερο γύρο, στις 8 Νοεμβρίου, συγκεντρώνοντας μόνο το 40,6% έναντι 59,4% για την αντίπαλό του.

Τον Απρίλιο του 2016, ο Γουεά ανακοίνωσε την πρόθεσή του να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία της Λιβερίας στις εκλογές του 2017, υποστηριζόμενος από τον Συνασπισμό για τη Δημοκρατική Αλλαγή. Αφού κέρδισε τον πρώτο γύρο των εκλογών με 38,4% των ψήφων, ο ίδιος και ο Τζόζεφ Μποακάι του Κόμματος Ενότητας πέρασαν στον δεύτερο γύρο. Στον δεύτερο γύρο, ο Γουέα εκλέχθηκε Πρόεδρος της Λιβερίας, κερδίζοντας τον αντιπρόεδρο Τζόζεφ Μποακάι με περισσότερες από 60% των ψήφων.

Μετά τη νίκη του στις εκλογές του 2017, ο Γουεά υποσχέθηκε μια Προοδευτική Ατζέντα για την Ανάπτυξη και την Ευημερία των Φτωχών, δηλώνοντας ότι αυτή θα ωφελήσει όχι μόνο τους φτωχούς, αλλά όλους τους Λιβεριανούς. Διατέλεσε πρόεδρος της χώρας μέχρι το 2024, ενώ το 2020, κυκλοφόρησε ένα τραγούδι προκειμένου να παροτρύνει τους συμπολίτες του να εμβολιαστούν κατά του COVID-19. 

Μιχαήλ Καβελάσβιλι (Γεωργία, 2024-σήμερα)

Ο τελευταίος είναι ο Μιχαήλ Καβελάσβιλι. Ο Γεωργιανός διεθνής ποδοσφαιριστής αγωνίστηκε 46 φορές με την εθνική της χώρας του από το 1991 έως το 2002, ενώ σε συλλογικό επίπεδο έπαιξε μπάλα για τις Ντιναμό Τιφλίδας, Μάντσεστερ Σίτι, Γκρασχόπερς, Ζυρίχη, Λουκέρνη και Σιόν, ενώ ολοκλήρωσε την καριέρα του στην Βασιλεία το 2006. 

Συνολικά έπαιξε 396 ματς, σκοράροντας 166 γκολ, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του, το πέρασε στην Ζυρίχη από το 1999 έως το 2002. Το 2016 ξεκίνησε την ενασχόλησή του με την πολιτική, όταν και εκλέχθηκε βουλευτής με το κόμμα Γεωργικό Όνειρο. Επανεκλέχθηκε το 2020, αποχώρησε από το κόμμα το 2022 και συνίδρυσε το κόμμα Λαϊκή Δύναμη, σχεδιασμένο να προωθεί αντιδυτικά αφηγήματα χωρίς να ενοχοποιεί το κυβερνών κόμμα.

Ο Καβελάσβιλι, ο οποίος περιγράφεται ως δεξιός λαϊκιστής και υπερεθνικιστής, κατηγόρησε επίσης τη Δύση ότι θέλει «όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους να είναι ουδέτεροι και ανεκτικοί απέναντι στην ιδεολογία LGBTQ», την οποία χαρακτήρισε «πράξη κατά της ανθρωπότητας».

Το κόμμα Λαϊκή Δύναμη συμμετείχε στη λίστα για τις βουλευτικές εκλογές του 2024, με τον Καβελάσβιλι να εκλέγεται για τρίτη φορά. Ένα μήνα μετά τις αμφιλεγόμενες εκλογές, προτάθηκε ως υποψήφιος του Γεωργιανού ονείρου για την προεδρία της Γεωργίας. Παρέμεινε ο μοναδικός υποψήφιος, γεγονός πρωτοφανές στις προεδρικές εκλογές της Γεωργίας, λόγω μποϊκοτάζ από την αντιπολίτευση, λόγω των συνταγματικών αλλαγών του 2017 που επηρέασαν το εκλογικό σύστημα, οι εκλογές διεξήχθησαν για πρώτη φορά μέσω εκλεκτορικού σώματος και όχι με άμεση λαϊκή ψήφο από τους πολίτες της Γεωργίας.

Η εκλογή του Καβελάσβιλι ως προέδρου αμφισβητήθηκε και θεωρήθηκε παράνομη από την αντιπολίτευση, την απερχόμενη πρόεδρο Σαλόμε Ζουραμπιτσβίλι, οργανώσεις παρακολούθησης και γεωργιανούς συνταγματικούς εμπειρογνώμονες, καθώς και από σημαντικά τμήματα της Δυτικής κοινότητας. Αυτό βασίστηκε κυρίως σε κατηγορίες εκλογικής νοθείας που σχετίζονταν με τις βουλευτικές εκλογές επτά εβδομάδες νωρίτερα, οι οποίες υπονόμευσαν τη νομιμότητα του κοινοβουλίου και, κατά συνέπεια, του εκλεκτορικού σώματος, το οποίο περιλάμβανε όλα τα 150 μέλη του κοινοβουλίου. Η Ζουραμπιτσβίλι, μαζί με κόμματα της αντιπολίτευσης, την κοινωνία των πολιτών και ξένους παράγοντες, συνέχισαν να υποστηρίζουν την αναγνώρισή της ως νόμιμη Πρόεδρος της Γεωργίας.

Στις 13 Φεβρουαρίου 2025, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πέρασε ψήφισμα σύμφωνα με το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αναγνωρίζει τον Καβελάσβιλι ως νόμιμο πρόεδρο της Γεωργίας. Στις 20 Μαρτίου 2025, ο Καβελάσβιλι διόρισε τον πολιτικό επιστήμονα, μπλόγκερ και δημιουργό περιεχομένου στο TikTok, Λούκα Έχβαια ως σύμβουλό του για τις εξωτερικές σχέσεις, ο οποίος περιγράφεται ως ακροαριστερός και αντι-δυτικός.